Dzieje parafii

ŚW. ANDRZEJA BOBOLI W  POZNANIU

W grudniu 1929 r. z obszaru rozle­głej parafii Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu wykrojono, wcale nie małą terytorialnie, parafię św. Krzyża. Obej­mowała ona swym zasięgiem zarówno rejon, położonego w granicach miasta, Górczyna oraz pozostające poza nim Junikowo. Taka sytuacja z pewnością nie sprzyjała sprawnemu administrowaniu podległym terenem, jak i nie sprzyjała integracji w łonie samej pa­rafii, która musiała oddychać dwoma płucami: górczyńskim i junikowskim. Młoda parafia stała przed problemem wzniesienia świątyni, tymczasowo odprawiając posługę w kaplicy przy ulicy Sielskiej. Nie może zatem dzi­wić fakt podjęcia inicjatywy, właśnie przez proboszcza Władysława Skórnickiego, by utworzyć Komitet Budo­wy Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Junikowie. Powstał on 26 kwietnia 1936 r. a więc w szóstym roku istnie­nia parafii, a ksiądz proboszcz był jego honorowym przewodniczącym. W tym szacownym gronie znaleźli się również: Jan Ciechanowiecki, Franci­szek Knach, Franciszek Kaźmierczak, Kazimierz Chrzanowski (zastąpiony w 1937 r. przez Gracjana Bielińskiego) oraz Augustyn Swoboda. Komitet posiadał, zgodnie z obowiązującymi przepisami, Komisję Rewizyjną, której przewodniczył Stefan Winkel.

W 1937 roku od Stefana Muszkiety zakupiono posesję wraz z budynkami gospodarczymi i niewielkim domem. Transakcja została przeprowadzona zgodnie z umową, przewidującą czę­ściową płatność podczas gdy pozosta­łą sumę należało uregulować w ratach. To na pokrycie tychże spłat, organizo­wano jeszcze przez wiele lat, zabawy plenerowe. Na zakupionej działce stał duży budynek dawnej gorzelni a na­stępnie owczarni, który stać się miał w przyszłości zalążkiem domu Bożego.

Jeszcze przed utworzeniem parafii do Junikowa skierowano wikariusza parafii św. Krzyża księdza Leonarda Gierczyńskiego, który zamieszkał w domu państwa Kurkowiaków przy ul. Bełchatowskiej. Ksiądz, wykonu­jąc czynności organizacyjne, podjął się przygotowań do uruchomienia pa­rafii. W swoim mieszkaniu otworzył biuro. Przy pomocy mieszkańców za­adaptował korytarz szkoły na prowi­zoryczną kaplicę, w której w dni świą­teczne oraz niedziele odprawiał dwie msze. Tak urządzona kaplica stała się pierwszym kościołem junikowian. W ten sposób, pomiędzy 3 października a 24 grudnia 1937 r., Junikowo posia­dając wspólnotę, miejsce kultu oraz pasterza, było przygotowane do po­wołania odrębnej parafii.

W wigilię Bożego Narodzenia 1937 r. Prymas Polski, kardynał August Hlond wydał dekret ustanawiający parafię pod wezwaniem, wówczas błogosławionego, Andrzeja Boboli z dniem 1 stycznia 1938 r. Nowa parafia składała się z Junikowa (wchodzące­go dotychczas do parafii św. Krzyża w Poznaniu) oraz z osiedla Plewisk (będącego częścią parafii św. Andrze­ja Apostoła w Komornikach). Doku­ment nakładał na nową wspólnotę obowiązek budowy kościoła oraz, w ciągu pięciu lat, cmentarza.

O ile założenie cmentarza nie było sprawą najpilniejszą, o tyle sprawa po­siadania miejsca kultu już taką była. W przystosowanie budynku gospodar­czego dla potrzeb wspólnoty zaanga­żowali się mieszkańcy Junikowa spon­tanicznie i tak ochoczo, że w niedługim czasie wykonano najważniejsze prace. M.in. otynkowano ściany wewnętrzne i zewnętrzne, postawiono dwa przed­sionki z wejściami, wprawiono okna, drzwi, wykonano i zamontowano ambonę, wydzielono prezbiterium (oddzielone od reszty budynku balaskami), wykonano wieżę, a także zaku­piono elementy wystroju wewnętrzne­go i wyposażenia. Można powiedzieć, że dom Boży stał się dziełem wiernych, którzy swoją parafię umocnili urucho­mieniem kościoła z prawdziwego zda­rzenia, pozostawiając ten prowizorycz­ny na korytarzu szkoły.

Od pierwszych chwil utworzenia parafii rozwijało się życie religijne. Junikowskie koła organizacji i stowarzy­szeń działające przy parafii św. Krzyża stały się organizacjami junikowskimi z już ugruntowaną tradycją i doświad­czeniem. Powstawały też całkowicie nowe inicjatywy. Zainicjowały swoją działalność: Koło Żywego Różańca, Stowarzyszenie Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, Koła Papieskie­go Dzieła Rozkrzewiania Wiary, Koło Krucjaty Eucharystycznej, Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej i Męskiej. Równolegle Kuria wyzna­czyła 12 grudnia jako dzień Nieustają­cej Adoracji oraz udzieliła zezwolenia na erygowanie i poświęcenie Drogi Krzyżowej, poszerzając tym samym zakres sprawowania ofiary.

Niestety cała praca związana z utworzeniem parafii oraz rozwój du­chowy i organizacyjny społeczności stanęły pod olbrzymim znakiem za­pytania z chwilą wybuchu wojny. Nie­skrępowany rozwój trwał zatem cały 1938 rok i osiem miesięcy roku 1939. Od września tego roku wiele aspek­tów życia po prostu zamarło. Represje okupanta nie pozwalały na zbyt wiele, a sam budynek kościoła, jakkolwiek tolerowano w nim odprawianie mszy, został w dniu 6 października 1941 r. zamknięty i zamieniony na maga­zyn sprzętu sanitarnego niemieckiej armii. Okupanci zabrali ze sobą księ­gi metrykalne. Księdza proboszcza aresztowano i uwięziono w obozie w Dachau, skąd powrócił dopiero po wojnie, choć już nie do swojej parafii. W tym samym obozie znalazł się rów­nież założyciel junikowskiej parafii ks. Skórnicki, który został tam zamordo­wany w 1943 r. Przez blisko trzy i pół roku mieszkańcy Junikowa nie mogli korzystać z własnej świątyni. Sytuacja taka trwała do lutego 1945 r.

Po wyparciu wojsk niemieckich przez wojska radzieckie, jeszcze pod­czas końcowych walk o cytadelę 20 lutego 1945 r. do Junikowa przybył Misjonarz Świętej Rodziny ks. Feliks Michalski. Do 1948 r. sprawował swo­ją funkcję jako zakonnik, by w 1948 r. dekretem kardynała Honda sekularyzowany i inkardynowany do diecezji poznańskiej. Zadanie jakie przed nim stanęło nie było łatwe. Musiał odbu­dować zniszczoną parafię, a w tym rzeczy najważniejsze: ponownie przy­stosować nieczynny i zdewastowany kościół jak również odbudować „zdu­szone” życie religijne. Trudność pole­gała jednak na tym, że przyszło stawić czoło tym problemom w trudnym powojennym czasie oraz w obliczu nowych porządków, jakie usiłowa­no zaprowadzić w Polsce po wojnie. Przy pomocy parafian ponownie wy­remontowano świątynię i jeszcze w lutym 1945 r. odprawiono w niej mszę św. Odradzać się zaczęły organizacje takie jak: Krucjata Eucharystyczna, Stowarzyszenie Żywego Różańca, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej i Męskiej, „Caritas”. Stara­niem ks. Michalskiego przy parafii utworzono przedszkole, którym zaj­mowały się siostry zakonne. W 1948 r. podjęto budowę plebanii. Jak to już wcześniej bywało dzięki ofiarności i zaangażowaniu wiernych budynek stanął już po kilkunastu miesiącach prac. Po niej przyszła kolej na prace modernizacyjne w budynku kościoła. W 1952 r. postawiono nowy granito­wy ołtarz. W latach 1967-1969 prze­prowadzono modernizację wnętrza, w duchu zmian soborowych. Wów­czas ustawiono nowy ołtarz, zlikwi­dowano ambonę i balaski. W r. 1970 ks. Michalski zainicjował działania w celu wykonania czterech dzwonów, które wraz z posiadanym od 1938 r. zostały poświęcone przez bp. Anto­niego Baraniaka 12 czerwca 1971 r. Ks. proboszcz od 1960 r. starał się o po­zwolenie na budowę nowego kościo­ła a jego starania zostały uwieńczone po czternastu latach 10 sierpnia 1974 r. a więc już po przejściu ks. Michal­skiego na emeryturę. Pozwolenie na budowę odebrał nowy proboszcz ks. Stefan Schudy, który kierował parafią kilkanaście miesięcy (30 czerwca 1974 -15 listopada 1975) objął probostwo parafii św. Rocha w Poznaniu. Trud rozpoczęcia budowy kościoła podjął następca ks. Schudego, ks. Włodzi­mierz Koperski. Przy budowie dzisiej­szej świątyni licznie pomagali parafia­nie, wykonując praktycznie wszystkie prace budowlane. Stan surowy kościo­ła ukończono w 1978 r., a do roku 1981 zbudowano kaplicę wraz z salami katechetycznymi. W dalszych latach podejmowano prace wykończeniowe i wyposażano świątynię. W 1984 r. ks. bp Zdzisław Fortuniak poświęcił obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, a w 1986 r. poświęcono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. 16 listopada 1988 r. abp Jerzy Stroba dokonał uro­czystej konsekracji kościoła.

Odradzające się życie parafialne w latach powojennych natrafiło na po­ważne problemy. Dążąca do zagarnię­cia wszelkich dziedzin życia nowa ko­munistyczna władza podjęła otwartą walkę z Kościołem katolickim. Echa tych zmagań nie ominęły naszej pa­rafii. Władze utrudniały zorganizo­wanie prowadzonego przez siostry zakonne przedszkola, m.in. nakazując jego eksmisję w r. 1946. Reaktywowa­no je dopiero po kilku latach lecz tym razem prowadził je „Caritas”. Działa­nia władz doprowadziły na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych do zawieszenia: KSM, Krucjaty Euchary­stycznej, a „Caritas” wyłączono spod kurateli Kościoła, podporządkowując je Urzędowi do Spraw Wyznań. Do połowy lat siedemdziesiątych jako jedyne pozostało Stowarzyszenie Ży­wego Różańca. Ponowny rozwój or­ganizacji kościelnych nastąpił dopiero w latach osiemdziesiątych po złago­dzeniu kursu antykościelnego przez komunistyczne władze. Prawdziwy rozkwit organizacji nastąpił jednak dopiero w latach dziewięćdziesiątych. Warte odnotowania są również zmiany granic parafii od jej powsta­nia. Utworzoną w 1938 r. jednostkę 6 grudnia 1946 r. bp Walenty Dymek powiększył o część parafii św. An­drzeja Apostoła w Komornikach, o tzw. osiedle Plewiska zwane później osiedlem Kwiatowym. Rejon ten w latach siedemdziesiątych a zwłaszcza osiemdziesiątych był intensywnie za­budowywany. Parafia św. Andrzeja Boboli nabyła w 1975 r. część budynku przy ul Wiosennej4, a ks. bp Marian Przykucki erygował w tym miejscu kaplicę św. Jadwigi Śląskiej, która po trzech latach została przekształcona w ośrodek duszpasterski, a w 1981 r. stała się odrębną parafią.

W końcu lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych zabudo­wywano obszar parafii św. Andrzeja Boboli pomiędzy ul. Jawornicką a Ju­gosłowiańską, tworząc na polach junikowskich gospodarzy, duże osiedle im. Mikołaja Kopernika. Zaludnienie osiedla, w krótkim czasie zaczęło być porównywalne z liczbą dotychcza­sowych mieszkańców parafii, a to  rodziło problemy z administrowa­niem. Dlatego stosunkowo szybko w rejonie osiedla zbudowano kaplicę a w czerwcu 1984 r. erygowano nową parafię św. Rodziny. Wówczas obszar parafii św. Andrzeja Boboli skurczył się do ulicy Jawornickiej.

Kolejną zmianę granic naszej para­fii przeprowadzono 13 sierpnia 2001 r. kiedy to z jej obszaru wykrojono parafię Najświętszej Marii Panny z La Salette. Parafia ta powstała przy kaplicy MSF przy ul. Małoszyńskiej.

Ostatnia zmiana to włączenie do powstałej parafii błog. Jerzego Popiełuszki w Plewiskach, mieszkańców tej miejscowości , którzy dotąd przynależeli do naszej wspólnoty.